1લી એપ્રિલનો દિવસ મોટે ભાગે હાસ્ય સાથે પસાર થાય છે, કારણ કે આ દિવસે લોકો એકબીજાને મૂર્ખ બનાવવાની કોઈ તક છોડતા નથી. આ દિવસે એક ગીત પણ રચવામાં આવ્યું છે. તમે પણ બાળપણમાં આ ગીત સાંભળ્યું જ હશે કે ‘એપ્રિલ ફૂલ બનાયા તો ઉનકો ગુસ્સા આયા’.
1964માં રિલીઝ થયેલી ફિલ્મનું નામ પણ ‘એપ્રિલ ફૂલ’ હતું. તમે પણ 1 એપ્રિલની ઉજવણી કરતા હશો, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આ દિવસની શરૂઆત કેવી રીતે થઈ અને શા માટે લોકો આ દિવસે એકબીજાને મૂર્ખ બનાવવાની કોશિશ કરે છે.
ભારત સહિત ઘણા દેશોમાં એપ્રિલ ફૂલની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. હાસ્ય અને જોક્સથી ભરેલો આ દિવસ બાળકોથી લઈને પુખ્ત વયના દરેક માટે આનંદદાયક છે અને આ દિવસે લોકો તેમના પરિવાર, મિત્રો અને સહકર્મીઓને કોઈને કોઈ રીતે એપ્રિલ ફૂલ બનાવવામાં વ્યસ્ત હોય છે. હમણાં માટે ચાલો જાણીએ કે આપણે શા માટે એપ્રિલ ફૂલ ઉજવીએ છીએ.
હકીકતમાં એપ્રિલ ફૂલ ડેની ઉજવણીની શરૂઆત પાછળની સ્ટોરી જોઈએ તો 16મી સદી દરમિયાન ફ્રાન્સમાં 1 એપ્રિલના રોજ નવું વર્ષ ઉજવવામાં આવતું હતું, પરંતુ 1582માં ફ્રેન્ચ રાજાએ 1 જાન્યુઆરીએ નવું વર્ષ ઉજવવાનું નક્કી કર્યું અને આ નિર્ણય કરવામાં આવ્યો. પરંતુ મોટાભાગના લોકો આ પરિવર્તનને સમજી શક્યા કે સ્વીકારી શક્યા નહીં અને 1 એપ્રિલના રોજ નવા વર્ષની ઉજવણી કરવાનું ચાલુ રાખ્યું. આવા લોકોને એપ્રિલ ફૂલ કહેવામાં આવે છે. આ રીતે 1 એપ્રિલ સમગ્ર વિશ્વમાં હાસ્ય અને મજાક માટે લોકપ્રિય દિવસ બની ગયો.
1લી એપ્રિલે લોકોને કેમ મૂર્ખ બનાવવામાં આવે છે તે સ્પષ્ટ છે, આ દિવસ પાછળ બીજું કારણ છે. કેટલાક લોકો એવું પણ માને છે કે ‘1લી એપ્રિલ’ રોમન તહેવાર ‘હિલારિયા’ સાથે સંબંધિત છે. હિલારિયા શબ્દનો અર્થ થાય છે ખુશખુશાલ અથવા આનંદી. આ તહેવારમાં લોકો મજાક ઉડાવીને એકબીજાને મુર્ખ બનાવે છે.
જો આપણે ભારતમાં એપ્રિલ ફૂલ દિવસની ઉજવણીની શરૂઆત વિશે વાત કરીએ તો તે 19મી સદીમાં માનવામાં આવે છે. કારણ કે તે સમયે અંગ્રેજોનું શાસન હતું અને તેઓ અહીં તેમની સંસ્કૃતિનો વિકાસ પણ કરી રહ્યા હતા. એવું માનવામાં આવે છે કે એપ્રિલ ફૂલ ડે પણ તે પરંપરાઓમાં સામેલ છે.